معاونت تحقیقات و فناوری

لطفا خودتان را معرفی بفرمایید و اینکه سمت شما در دانشگاه چیست؟

سلام و عرض ادب و احترام خدمت تمامی خوانندگان محترم اینجانب فاطمه مودی کارشناس مسئول کمیته اخلاق دانشگاه هستم.

1-می توانید بفرماییدوظایف اصلی شما در کمیته اخلاق دانشگاه چیست؟ کمیته اخلاق مسئول نظارت بر رعایت اصول اخلاقی در تمامی فعالیت‌های دانشگاهی است. این کمیته وظیفه بررسی تخلفات اخلاقی، مشاوره به اعضای هیئت علمی و دانشجویان در مورد رفتارهای اخلاقی، و تدوین و به‌روزرسانی خط‌مشی‌های اخلاقی دانشگاه را بر عهده دارد.

2- چه معیارهایی برای ارزیابی مسائل اخلاقی در محیط دانشگاه وجود دارد؟ معیارهای ارزیابی مسائل اخلاقی شامل احترام به دیگران، شفافیت در انجام تحقیقات، عدم تقلب علمی، انصاف در تعاملات اجتماعی و حرفه‌ای، و احترام به حریم شخصی و حقوق انسانی است. این معیارها باید با قوانین دانشگاه و استانداردهای بین‌المللی منطبق باشند.

3- چگونه کمیته اخلاق در تصمیم‌گیری‌های مختلف دانشگاهی دخالت می‌کند؟ کمیته اخلاق ممکن است در مسائل مختلف دانشگاهی، از جمله ارزیابی تحقیقات علمی پژوهشگران، رعایت اخلاق در چاپ و نشر مقالات، و حتی در نحوه انتصاب مدیران دانشگاه دخالت کند. به ویژه زمانی که رفتار یا تصمیمات خاص ممکن است با اصول اخلاقی در تضاد باشد، کمیته اخلاق نقش مشاور و تصمیم‌گیر را ایفا می‌کند.

4- چه نوع تخلفاتی بیشتر در دانشگاه شایع است که به کمیته اخلاق گزارش می‌شود؟ تخلفات شایع معمولاً شامل تقلب در تحقیقات، نقض حقوق بیماران یا کارکنان یا دانشجویان ، سوء استفاده از منابع دانشگاه، و نقض قوانین مرتبط با رفتار حرفه‌ای و اجتماعی است.

5- چگونه با موارد پیچیده‌ای که ممکن است بین اصول اخلاقی و قوانین دانشگاهی تضاد داشته باشند، برخورد می‌کنید؟ در این موارد، کمیته اخلاق معمولاً از روش‌هایی مانند مشاوره با کارشناسان حقوقی، ارزیابی آثار احتمالی تصمیم‌ها، و برگزاری جلسات مشترک با دیگر نهادهای دانشگاهی استفاده می‌کند تا به یک تصمیم منطقی و منصفانه برسد.

6- آیا کمیته اخلاق به دانشجویان و اعضای هیئت علمی آموزش‌هایی در زمینه اخلاق می‌دهد؟ اگر بله، این آموزش‌ها چگونه برگزار می‌شوند؟ بله، معمولاً کمیته اخلاق به منظور ارتقای آگاهی اعضای دانشگاه در زمینه مسائل اخلاقی، دوره‌های آموزشی و کارگاه‌هایی برگزار می‌کند. این دوره‌ها می‌توانند به صورت آنلاین یا حضوری برگزار شوند و شامل موضوعاتی چون تقلب علمی، رفتار حرفه‌ای، و حقوق انسانی باشد.

7- در شرایطی که تخلف اخلاقی ممکن است به شهرت دانشگاه آسیب بزند، چگونه از این مسائل پیشگیری یا آن‌ها را مدیریت می‌کنید؟ کمیته اخلاق باید اقداماتی پیشگیرانه مانند تدوین و انتشار دستورالعمل‌های اخلاقی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی، و ارزیابی دقیق مسائل قبل از وقوع را انجام دهد. در صورت وقوع تخلف، مدیریت بحران و شفاف‌سازی اطلاعات به منظور حفظ اعتبار دانشگاه مهم است.

8- چه چالش‌هایی را در حوزه اخلاق دانشگاهی تجربه کرده‌اید و برای حل این چالش‌ها چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ یکی از چالش‌ها می‌تواند تناقض بین منافع مختلف دانشگاه و اصول اخلاقی باشد. برای حل این چالش‌ها، معمولاً کمیته اخلاق به بررسی دقیق‌تر هر مورد و مشاوره با گروه‌های مختلف دانشگاه می‌پردازد تا به یک تصمیم عادلانه برسد.

9- آیا برای بررسی و تصمیم‌گیری در مورد تخلفات اخلاقی، فرآیند مشخص و دقیقی دارید؟ اگر بله، می‌توانید این فرآیند را توضیح دهید؟ بله، معمولاً فرآیند بررسی تخلفات اخلاقی شامل دریافت گزارش تخلف، بررسی مستندات، دعوت از طرفین برای ارائه توضیحات، و در نهایت تصمیم‌گیری توسط کمیته است. این فرآیند باید شفاف، منصفانه و بر اساس شواهد باشد.

10- در طول دوران کاری‌تان، آیا تغییرات مهمی در نحوه برخورد با مسائل اخلاقی در دانشگاه‌ها مشاهده کرده‌اید؟ بله، در بسیاری از دانشگاه‌ها روندهای جدیدی مانند استفاده از فناوری‌های جدید برای نظارت و ارزیابی مسائل اخلاقی، ارتقاء آگاهی عمومی از حقوق و مسئولیت‌ها، و توجه بیشتر به مسائل اجتماعی و فرهنگی در برخورد با تخلفات اخلاقی مشاهده شده است.

11- در پایان و به صورت خلاصه چه وظایفی را برای کمیته اخلاق دانشگاه می توان تعریف کرد؟

. برگزاری جلسات کارگروه و بررسی طرح ها و تنظیم دستور جلسه/ صورتجلسه

• پیگیری مصوبات و ابلاغیه های کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش در دانشگاه

• هماهنگی فعالیتهای کارگروه اخلاق در مؤسسه با کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش

• پایش و نظارت بر عملکرد کمیته های زیست پزشکی و کمیته های تخصصی دانشگاه

• نظارت اخلاقی بر طرح نامه های مصوب

• کارشناسی موارد تخلفات پژوهشی

• مدیریت اطلاعات، ثبت و سازماندهی اسناد و تنظیم گزارش عملکرد

• سیاستگزاری در خصوص بهره گیری از پتانسیلهای موجود در سطح دانشگاه/ غیر دانشگاه در راستای توسعه اخلاق در پژوهش

• طراحی، برنامه ریزی و اجرای برنامه های آموزشی در خصوص اخلاق در پژوهش(کارگاه، سمینار، وبینار) با استفاده از اساتید برتر ملی و بین المللی